Петар Печков

Објавено: среда, 25 јули 2012 2696 252

Архангел Гаврил со архангел Михаил се најпознатите Господови архангели. Архангел Гаврил има и друг празник (веднаш по Благовештение), но и овој ден се празнува со посебно внимение.

Светиот Архангел Гаврил е благовесник на зачнувањето на  нашиот Бог Исус Христос, Синот Божји. Неговиот спомен Светата православна црква го празнува следниот ден по Благовештение на Пресвета Богородица, но и во летниот период на 26 јули според новиот календар. Празникот е наречен Собор на арх. Гаврил бидејќи тогаш во храмовите се собираат оние што веруваат во него. Заедно со Архангел Михаил тој е најпознатиот меѓу анѓелите, оној што соопштил повеќе вести поради што е познат како гласоносец или како вестител. Освен што на Богородица и се јавил во Назарет и и ја соопштил благата вест дека ќе го роди Спасителот Исус Христос (Свето Благовештение), тој е познат и со повеќе други јавувања како во Стариот така и во Новиот Завет.

На Захарија му се јавил и му соопштил дека ќе му се роди син што ќе се вика Јован (Св. Јован Крстител), а поради тоа што овој не поверувал го казнил со одземање на гласот до раѓањето на синот. На Богородица и се јавил и и го соопштил денот и часот не нејзиното Успение,  на пророкот Данило му се јавил и му  соопштил за доаѓањето на Спасителот, на Мојсеј му се јавувал повеќепати додека овој го чувал стадото на Јатор, му соопштил многу важни работи меѓу кои и за постанокот на светот што овој ги запишал во Прва книга Мојсеева (Битие) застапена на почетокот од Стариот завет на Светото Писмо.

Им се јавил и на Св. Јоаким и Ана и им соопштил дека ќе им се роди ќерка Дева Марија што ќе се прослави со тоа што ќе го роди Спасителот, на Пресвета Дева Марија освен тоа што и се јавил кога и ја соопштил благата вест дека ќе го роди Сопасителот и се јавувал и друг пат и тоа повеќепати, додека оваа престојувала во храмот во Ерусалим, му се јавувал на праведниот Јосиф, на овчарите што ги паселе своите стада на ридовите околу Витлеем кога при раѓањето на Исус силна светлина ги исплашила, му се јавувал и на самиот Господ Исус Христос кога го бодрел при страдањата, им се јавил на жените мироносници утрото по Воскресението кога го посетиле Господовиот гроб итн.

За сите овие јавувања на архангел Гаврил Светата православна црква го востановила празникот Собор на Св. Архангел Гаврил што се празнува на  26 јули според новиот (или на 13 јули според стариот) календар. Овој празник се празнува  и со домашни служби и со селски собори многу посвечено во однос на 8 април (поради тоа што овој празник е веднаш по големиот празник Благовештение, и е во негова сенка,  а се паѓа  и во строгите или тешки Велигденските пости). Се смета дека ова празнување за прв пат е востановено на Света Гора во ИЏ век по повод едно јавување на архангелот кога со прст врз каменот во една ќелија ја напишал песната „Достојно ест“, посветена на Богородица. Поради тоа оваа  ќелија до денес се вика „Достојно“.

Гаврил значи „сила Божја“, поради што и неговото јавување на Благовештението има и симболично значење, укажува на силата на тој што ќе се роди од Пресвета Дева Марија, дека тој ќе биде силен, семоќен, односно дека тој ќе биде Бог Спасител.

Архангел Гаврил, заедно со Архангел Михаил го имаат чинот на серафимите, а серафимите имаат највисок ангелски чин поради што стоеле најблиску до Бога. Кога му се јавил на Захарија му рекол: „Јас сум Гаврил кој стои пред Бога...“ (Лука 1/19) Значи Гаврил е еден од седумте најблиски до Господа серафими чии имиња се:  Михаил, Гаврил, Рафаил, Урил, Селатил, Ехудил, Варахил. Некои кон овие го додаваат и Јеремил. Сите имаат иста чест или исто ниво на значење, но имаат различни служби.

На иконата Светиот Архангел Гаврил е претставен или со крин при Благовештението на Пресвета Богородица, или со рајска гранка при Успението на Пресвета Богородица.